Psychologia treningu koni

Trening koni sportowych stanowi dla nich duże obciążenie zarówno fizyczne, jak i psychiczne, przy czym nie zawsze idzie ono w parze z rozwojem ich możliwości w sporcie. Zwłaszcza zbyt duże psychiczne obciążenie hamuje ten rozwój.

Wymuszony, często niewłaściwymi metodami, wysiłek wywiera negatywne piętno na procesach adaptacji organizmu. W tej sytuacji coraz więcej specjalistów z pobudek zarówno praktycznych, jak i humanistycznych szuka coraz doskonalszych metod szkolenia, treningu i powodowania koniem, zgodnych z jego naturą, psy­chiką i rozwojem.

W ostatnich latach do skarbnicy wiedzy hipologicznej dużo wnieśli:

- Monty Roberts, którego metody sięgają instynktu stad­nego i zasad porozumiewania się koni między sobą,

- oraz Pat Parelli, który zaproponował bezstresową metodę układania tych zwierząt.

Kierując się powyższymi przesłankami, podjąłem próbę przedstawienia czytelnikom wybranych zagadnień z psychologii zwierząt ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wykorzysta­nia ich w praktyce jeździeckiej. Z tej przyczyny zaprezentowałem również swoje prace nad stresem emocjonalnym i adaptacją koni sportowych do zwiększonego wysiłku. Prowadziłem je pod kierownictwem prof. J. F. Bobylewa, pełniącego wówczas funkcję przewodniczącego Komisji Weterynaryjnej Międzynarodowej Federacji Jeździeckiej.

Mam nadzieję, że zwolennicy zarówno naturalnych, jak i klasycznych metod szkolenia koni znajdą w mojej książce interesujące ich informacje, które pomogą im lepiej rozumieć konie i ulepszyć dotychczasowe postępowanie z nimi, a zatem również doskonalić własną drogę współpracy z tymi szlachetnymi zwierzętami.

Spis treści:

Przedmowa

Wprowadzenie

ROZDZIAŁ 1 - Filogeneza psychiki koni

• Ewolucja koniowatych

• Z nastaniem cywilizacji

• Mechanizmy regulacji zachowania

ROZDZIAŁ 2 - Szkolenie i powodowanie

• Wzmocnienie - nagroda

  • Teoria

  • Praktyka

  • O karze i karaniu

    • Teoria

    • Praktyka

    • Nasilanie słabnących reakcji

    • Powodowane zachowanie

    • Prowadzenie w tańcu

    • Rozluźnienie

ROZDZIAŁ 3 - Ważne w szkoleniu jeźdźców

• Umiejętność spostrzegania i reagowania

• Nieświadome działania i ich skutki

• Granice obciążeń psychicznych koni

ROZDZIAŁ 4 - Psychologia indywidualnych zachowań konia

• Temperament a zachowanie

• Charakter a zachowanie

• Indywidualność w świetle doboru naturalnego

• Określanie cech temperamentu

ROZDZIAŁ 5 - Proces uczenia

• Uczenie się przewidywalnych sygnałów - warunkowanie klasyczne

  • Szybkość warunkowania

  • Generalizacja bodźca

  • Różnicowanie bodźców

  • Warunkowanie awersyjne i warunkowanie emocji

  • Wygasanie i samoistne odnowienie

  • Odwarunkowanie

  • Blokowanie

  • Warunkowanie wyższego rzędu

  • Uczenie się przez poznawanie skutków zachowań - warunkowanie sprawcze

    • Zachowanie i wzmocnienie

    • Karanie

    • Wyuczona bezradność

    • Kształtowanie zachowań

    • Rozkłady wzmocnień

    • Skutki przypadkowych wzmocnień

    • Zachowania specyficzne dla gatunku

    • Współdziałanie warunkowania klasycznego i sprawczego

      • Warunkowe nasilanie i osłabianie reakcji sprawczych

      • Zbieżność trójczłonowa

      • Dwuczynnikowa teoria reakcji unikania

      • Kierowanie zachowaniem zwierząt

ROZDZIAŁ 6 - Emocje a rozwój możliwości

• Procesy adaptacji

• Emocjonalna reaktywność

• Emocje i zdolność do pracy

  • Emocje podczas treningu
  • Emocje przedstartowe
  • Treningowe obciążenia koni sportowych
  • Aktywność SAS w stanie spoczynku
  • Podsumowanie

Zakończenie

Bibliografia